​

Selim Ileri

Zaman 2015

Yerli renklerle bezenmiş, birbirinden görkemli, hep de yoğun, derin acıları, ıstırabı, kavruluşu anlatan tablolar, Denizin Çağırışı boyunca geçit törenine çıkartılır.  Romancı, çok ince çözümlemelerle, kahramanının delik deşik ruh dünyasını gözler önüne serer.  Ufuk dardır, gelinen yer soluksuz, varılan yer can kıyışa sürükleyici... Gerçekten başka bir romanımızda karşımıza çıkmayan dünya.

 

Çok tuhaf ama, bu büyük eser, Denizin Çağırışı, kimselerin dikkatini çekmeden, yıllardır adeta gizli bir ömür sürdürüyor edebiyatımızda.... Kimbilir ne zamandan beri 'ufuk darlığı'nın tek yaşama biçimine dönüştüğünü ve 'dönüştürüldüğünü' çok erken karvamış bu roman, mutlaka yol açıcı olmalıydı diye bugün de yerinirim. O hasta kişinin, hastalığın, kişiyi, kişileri, galiba hepimizi o hastalığa, ufuk darlığı hastalığına götüren olayların, sebeplerin romanı boyunca, tekrar tekrar yazılmalı değil miydi edebiyatımızda?

​

​

Nursel Duruel

​Genç Olmak 80 Yazardan 80 Öykü,cilt 1, YKY 2015

'Aydın bireyin kasaba ortamındaki yalnızlık ve bunalımlarını anlattığı ilk romanı Denizin Çağırışı  (1943) ise yalnız kendi romancılığında değil, o güne kadar yazılmış Türk romanları arasında ayrıksı bir yere sahiptir.

 

A. Ömer Türkeş

Radikal Kitap 2015

Az mutlu insanların hikayesi

Sabahattin Ali'nin roman Kahramanı kabullenerek, Yusuf Atılgan'ınki benimseyerek, Kemal Bilbaşar'ınki ise eleştirerek yabancılaşacaktır bu hayata.  Bilbaşar'ın kitapları yeniden yayımlanıyor ama yazarın roman kahramanları ve bizler özgür yaşayışa hala kavuşmuş degiliz.

 

Bilbaşar'ın ilk romanı olmasına rağmen başyapıt nitelemesini hak eden Denizin Çağırışı (1943), Ay Tutulduğu Gece (1961) ve Başka Olur Ağaların Düğünü (1972) yazarın edebiyat anlayışının karakteristik örnekleridir.  Her üç romanda da Anadolu kasabalarında yaşayan insanların dramı anlatılır.

 

Ahmet Oktay Denizin Çağırışı'nı 'psikolojik yabancılaşma'nın Türk romanındaki ilk örneği olarak değerlendiriyor.  Ayni zamanda Türk edebiyatında 1950 Kuşağı'yla ortaya çıkan varoluşçu temaları çok daha önce dile getirmesi açısından da dikkat çekici.

 

Fethi Naci

​100 Yılın 100 Romanı , Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari 2017

‘‘Oysa üniversite yıllarında, yani nerdeyse yarım yüzyıl önce, okuduğum Denizin Çağırışı, bende unutulmaz izler bırakmış bir romandır, bence Bilbaşar'ın en iyi romanıdır.’’

Denizin Çağırışı bende unutulmaz izler bırakmış, bence Kemal Bilbaşar'ın en iyi romanıdır... Denizin Çağırışı, her zaman keyifle okunacak bir roman, diyorum; yazık ki değeri anlaşılamamış bir roman.

​

Doğan Hızlan

Türk Edebiyatının İlk ’Tutunamıyan’ı, Hürriyet 2003)

Denizin Çağırışı'nın yeni basımını okurken, onun edebi değerinden fire vermediğini gördüm....
Denizin Çağırışı'nın yayımlandığı yıl 1943.
Bireyin arayışını, zihinsel serüvenini Türk romanında ilk yazanın Kemal Bilbaşar olduğu kanısındayım.

http://www.hurriyet.com.tr/turk-edebiyatinin-ilk-tutunamayan-i-162998

​

Ahmet Oktay

​Yazılanla Okunan , Yazko Yayınları 1983

 Dogrusunu söylemek gerekirse, öyku ve romanın daha çok yurt gerçeklerin, özellikle köy ve kent yoksulluklarının sorunlarını anlattığı bit tarihte yazılan Denizin Çağırışı’yla Bilbaşar’ın ‘farklı’ bir kanal açar oldığu söylenmelidir. ‘Psikolojik yabanlışmanın’ ilk örneğidir bu roman.

​

Demir Özlü

​Büyük Bir Roman : Denizin Çağırışı, YKY Kitaplık Dergisi 154 Kasım 2011

Türk Yazını'nda ilk varoluşçu ya da romanda karşı-kahraman yaratıcı olan bu büyük romana birkaç tümce ile dikkat çekmemelerine şaşıyorum. Kendi çok geç kalmışlığıma şaştığım gibi.

"Özellikle Alman romantiklerini yakından tanıdığı anlaşılan yazarın Alman romantizminden Anadolu halk imge gücüne kadar uzandığı gibi, arka planda Rus edebiyatının Gogol'den Dostoyevski'ye kadar en seçkin verilerini de özümsemiş olduğunu belli." "Denizin Çağırışı, Bilbaşar'ın Yeraltından Notlar'ıdır. Modern bir Yeraltından Notlar. Bütünselleşmiş bir roman. Ama Dostoyevski'nin değil, Bilbaşar'ın yeraltından notları. Ozgün bir roman. Modern olduğu kadar yerli olmayı da başarmıştır.

​

Günay Güner

​ABC Kitap 2016

Usta Yazar Kemal Bilbaşar’ın yapıtlarının yeni basımları yapılıyor; çok yerinde bir çalışma. Kemal Bilbaşar ilginç biçemiyle Türk yazınını etkilemiş bir yazar. Kesinlikle gelecek kuşaklar da onun yapıtlarını tanımalı, okumalı. 

Aynı zamanda Tarih Öğretmeni Kemal Bilbaşar yazınımıza “yabancılaşma'' izleğini taşıyan ilk yazar olarak da bilinir. 

https://www.abcgazetesi.com/arsiv/denizin-cagirisi-uzerine/haber-11637

​