Öykü Yapıtları

Kemal Bilbaşar'ın ilk öykü yapıtı olan ANADOLU'DAN HİKAYELER Anadolu kasaba halkının yaşantısını anlatır.  Olcay Önertay'ın görüşüyle, bu öykülerde "küçük memurla borçlandığı esnaf arasındaki çekişmeler, zengin oldukça insanın bozuluşu asıl tema olmak üzere toprak ağalığından tüccarlığa geçişte ticaret burjuvalığına ayak uydurmaya çalışan eşrafın dünyaları eleştirel bir görüşle verilir."

Kemal Bilbaşar'ın bu ikinci öykü yapıtı Atatürk'ün ölümünden sonra halktan kopan, devrimlere sırt çeviren, yabancı uyrukluğundan gocunmayan bir yönetim içindeki yaşantımızın insan manzaralarını sergiler. Yurdumuzun çeşitli bölgelerinden alınmış kesitlerden görüntü veren bu öyküler, devlet yönetiminin sürekli olarak halktan uzaklaşmasıyla bu insan manzaralarının daha da kötüleyip yozduğunu sömürü ve soygunların yaygınlaşarak daha da iğrenç, pervasız ve zalim bir hal aldığını, ezilenlerin yerlerinden yurtlarından göçmek zorunda kaldıklarını, halk yararına düzende bir değişikliği gerçekleştiremediğimizi somut biçimde gösterir.

Bilbaşar'ın üçüncü öykü yapıtı olan PAZARLIK, İkinci Dünya Savaşı sonrası İzmir'in geçim sıkıntısı çeken orta halli çevreleri anlatır, savaşın getirdiği ahlaki çöküntülerin halk arasına yayılmasını, yaşama şartlarının eziciliğini, gittikçe hızlanan sınıfsal farklılaşmayı vurgular.

Bu öykü yapıtı İkinci Dünya Savaşı'ndan 1950 seçimlerine kadar geçen yıllarda büyük şehirleri kaplıyan siyasal ve ekonomik gelişmelerin köylere yayılışını gösterir.  Daha çok Söke ovasındaki köylülerin durumuna eğilir, pamuk ve tütün üreticilerinin sorunlarını, Ege yöresinde tarımın makinalaşmasının tarımsal ilişkilerde açtığı dönüşümü verir. 

Bilbaşar bu yapıtında toplumun hızlı dönüşümünü gözler, kasaba ve kent yapısında yeni türeyen güçleri, sömürülen emekleri, gerçekçi bir anlayışla verir.  

Bu yapıtta toplanan öyküleri Rauf Mutluay önsözde şöyle tanıtır: Görünüşte herşeye razı, boynu eğik, anlamaz ve umursamaz görünen bir halk yığını, herşeyiyle kendisine ters düşen yöneticilere karşı beklenmez zamanda ayaklanıverir.  İnsan bir yerde, en tükenmez yerinde insandır. Bu öyküler Bilbaşar'ın haksızlığa ve sömürüye karşı içinde özlediği kavgayı, bulunduğu yeri ve ileri dünya görüşünü belirler.

Bilbaşar'ın çocuklar için yazdığı bu yapıtta 18 öykü Anadolu'da öğretmenlik yapdığı yıllarda edindiği gözlemleri ve öyküleri, kahramanlarının dilini bozmadan aktarır.  Bu öyküler bir de masalla sonlanır.